Stress, wat is dat nou eigenlijk?

Deze blog begint met een stelling. “Stress is niet de situatie maar de lichamelijke reactie op deze situatie”. Deze stelling vormt een rode draad door deze blog. Maar wat gebeurt er in het lichaam bij stress?

Stel je gaat verhuizen, je krijgt een nieuwe baan, je hebt een sportwedstrijd of een date. Deze gebeurtenissen geven positieve stress. Deze stress is niet gevaarlijk en door deze stress zorgt je lichaam dat je ‘aan’ staat en scherp bent.

Negatieve stress heeft vooral te maken met emoties zoals boosheid, angst, onzekerheid en frustratie. Wat zijn de effecten van deze negatieve stress op je lichaam? We maken hier onderscheid in kortdurende effecten en lange termijneffecten.

Lichamelijke reacties door stress

Korte termijneffecten komen vooral door het stresshormoon (actiehormoon) en zorgen voor de ‘flight-fright-fight’ reactie. Deze reactie maakt dat je acuut reageert op bepaalde situaties. Daarnaast staat je zenuwstelsel op scherp, ben je klaar voor actie en slaap je vaak slechter, waardoor je slechter herstelt.

Wat merk je hiervan in je lijf? Je bent letterlijk ‘hyper’. Je hartslag gaat omhoog. Daarnaast kan je bloeddruk en je ademhalingsfrequentie omhoog gaan. Je kan merken dat je meer spierspanning hebt en wat je misschien minder merkt is dat er spierafbraak kan voorkomen. Ook de rest van je lichaam, met name je darmen door een slechte doorbloeding, kan klachten gaan vertonen.

Hoe je reageert op deze veranderingen is bij iedereen anders. De een heeft andere ervaringen dan de ander. Ook verschilt je emotionele status op het ene moment van het andere moment. Tevens hangt het af van je bui, je humeur en je persoonlijkheid. Al met al hangt het dus af van je biopsychosociale status.

Naast korte termijneffecten van stress komen er ook lange termijneffecten naar boven bij langdurige stress. Hieronder vallen bijvoorbeeld een burn-out, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk, obesitas, kanker, chronische vermoeidheid, depressiviteit, fybromyalgie en diabetes.

Hoe je het zelf ervaart en wat te doen

Vraag jezelf eens af hoe stressbestendig je eigenlijk bent. Een beetje stress zet aan tot actie, te veel stress werkt verlammend. En wat de één stress noemt, noemt de ander een ‘uitdaging’.

Herken jij bij jezelf klachten van stress dan is het altijd raadzaam om contact op te nemen met iemand die je kan helpen. Bij Fitplan Sport-medisch centrum hebben we een mindfulnesscursus en verschillende coaching methodes om je te leren omgaan met stress. Bij interesse kun je altijd even contact opnemen met onze leefstijlcoach en mindfulnesstrainer.