Stress onder controle

Helemaal geen stress meer, dat zou mooi zijn. Of toch niet? Stress is niet per definitie slecht. Zolang je maar weer tot rust komt. Chronische stress kan wel ongezond zijn. Het kan leiden tot overgewicht en zelfs ziekte.

Hoe erg is stress?

Het is een misverstand dat stress je per definitie ziek maakt. Een mens kan namelijk best wat stress aan. Het gaat pas mis als de stress te lang duurt en je te weinig herstelt na een stressvolle gebeurtenis.

Een valkuil is dat je altijd ‘aan’ staat. Bijvoorbeeld omdat je je werk niet kunt loslaten. Als je nooit bijtankt, loop je het risico op een burn-out. Check daarom regelmatig bij jezelf of je wel voldoende tot rust komt. Let op signalen van je lijf, zoals als een hoge hartslag of een snelle ademhaling. En merk op of je geestelijk vermoeid bent en rust nodig hebt.

Mensen met chronische stress hebben langdurig een hogere hartslag, bloeddruk en cortisolniveau. Daardoor loop je een groter risico op allerlei aandoeningen.

• Chronische stress kan leiden tot hart- en vaatziekten, diabetes type 2, depressie en angststoornissen.
• Chronische stress onderdrukt het immuunsysteem, waardoor je vatbaarder wordt voor virussen en bacteriën. Met bijvoorbeeld een verkoudheid of koortslip als gevolg.
• Ook maagzweren, darmklachten, rugpijn, nekpijn en haaruitval kunnen samenhangen met chronische stress.

Hoe werkt stress in je lichaam?

Het stress-systeem regelt allerlei lichaamsprocessen en beïnvloedt het immuunsysteem, het slaapritme en de organen. Dankzij het stress-systeem kan het lichaam razendsnel reageren op potentiële gevaren.
Zodra je stress ervaart, geven de stresshormonen adrenaline, cortisol en noradrenaline het sein dat er actie nodig is. Er komt extra suiker in het bloed, de bloedvaten knijpen samen en het hart pompt het bloed sneller rond. Je bent klaar om te vechten of te vluchten.

Tien tips om te ont-stressen

• Verminder stress-prikkels. Zet alle beeldschermen uit en ga iets met je zintuigen doen, zoals tekenen, klussen of koken.
• Ga bewegen. Maar ga niet tot het gaatje met sport. Als je je lijf helemaal uitput kom je mogelijk niet aan voldoende rust toe.
• Wees lief voor je lijf. Slaap voldoende, laat je masseren en eet gezond. Een overdaad aan koolhydraten is verleidelijk, maar verhoogt je stresslevels alleen maar.
• Ga de natuur in. Dat mag het bos zijn, maar ook het plantsoen om de hoek. Elke dag 20 tot 30 minuten.
• Wees ook bewust inactief. Luister naar relaxte muziek of speel met de kat of hond.
• Beoefen mindfulness of meditatie. Doe ademhalingsoefeningen.
• Zorg voor sociale contacten. Ga bij een clubje of vereniging en breng meer tijd door met vrienden en familie.
• Train je brein in positief denken. Focus bijvoorbeeld op dankbaarheid, optimisme en empathie. Als je dat bewust probeert, gaat het steeds vaker vanzelf.
• Las een pieker-halfuur in. Als je het piekeren probeert uit te stellen naar dit dagelijkse half uur, zul je het uiteindelijk steeds minder doen.
• Pieker bewust. Probeer bij piekeren de gebeurtenis en je reactie los van elkaar te zien. Denk na of je de situatie kunt veranderen. Heb je geen invloed op de situatie, realiseer je dan dat piekeren niet helpt. Lukt het niet om minder te piekeren? Doe dan ontspanningsoefeningen. Of praat er met iemand over, bijvoorbeeld de huisarts.

Herken je bij jezelf klachten van stress?

Dan is het raadzaam om eens contact op te nemen met iemand die je kan helpen. Bij Fitplan hebben we een mindfulnesscursus en verschillende coachingsmethodes om je te leren omgaan met stress. Bij interesse kun je altijd even contact opnemen met onze leefstijlcoach en mindfulnesstrainer. Ook voor een vrijblijvende vraag ben je welkom.