Iedereen weet: pijn is een waarschuwingssignaal. Een vervelende sensatie die gevormd wordt in ons brein, gevoeld wordt in ons lijf en ons vertelt dat er schade is of dreigt te komen. Het filter in ons brein geeft de prikkel (bv de hitte die we voelen als we ons hand branden) een prioriteitswaarde en koppelt een passende actie daaraan (we trekken ons hand weg bij het vuur).
Het kan zijn dat bij dezelfde pijn prikkel de prioriteitswaarde anders wordt ingeschaald door dit filter wanneer omstandigheden anders zijn. Wanneer we in onze vinger snijden met een scherp mes tijdens het ontbijt in de thuissituatie, dicht het filter dit een andere prioriteit toe dan als we in onze vinger snijden terwijl om ons heen zojuist een oorlog is uitgebroken.
Een ander goed te begrijpen voorbeeld is het ijskoude water welke we inlopen onder normale omstandigheden: elke stap zijn we ons bewust van de kou die steeds verder ‘omhoog’ voelbaar is. Deze kou lijkt ineens te zijn verdwenen als we hetzelfde koude water in gerend zijn, omdat ons kind verderop aan het verdrinken is. Dezelfde kou, dezelfde prikkel, maar het filter geeft er een wezenlijk andere prioriteit aan. De vervolgactie gevormd door het brein is dus ook wezenlijk anders.
Dit filter is dus heel belangrijk in het daadwerkelijk ervaren van pijn en is zeer beïnvloedbaar. We weten dat wanneer we ons veilig voelen, voldoende slapen en bewegen, voedzaam eten, weinig stress hebben etc. dit filter op zijn best functioneert.
Zo werkt pijn in de acute fase zoals we dat noemen: acute pijn is pijn die gepaard gaat met weefselschade en die gaat relatief snel over (binnen 8 weken). Blijft de pijn langer bestaan dan noemen we het chronische pijn en wordt het werkingsmechanisme ook anders.
Afspraak maken Contact opnemen
Wanneer de pijn langer dan 8 weken aanhoudt, weten we dat het filter niet meer goed zijn functie uitoefent, ondanks dat de weefselschade is hersteld. De pijn die wordt gevoel is reëel en verklaarbaar, maar niet meer terug te voeren op weefselschade of bedreiging.
Vergelijk het zenuwstelsel met een inbraakalarm: Het alarm gaat af, u schrikt zich een hoedje en er wordt op onderzoek uitgegaan. De inbreker wordt in de kraag gevat en afgevoerd; het gevaar is geweken. Zo werkt het ook met acute pijn.
Het kan echter ook zijn dat het alarm telkens afgaat, maar er naar veelvuldig onderzoek geen inbreker wordt gevonden. Logischerwijs gaat er dan naar het alarmsysteem zelf gekeken worden, wellicht staat deze te fijn afgesteld.
Ons alarmsysteem (zenuwstelsel) heeft daarnaast ook nog eens een goed geheugen; wanneer dezelfde prikkel wordt waargenomen (inbraakalarm gaat af, er is bedreiging) zal het ons aansturen tot dezelfde actie als toentertijd (we grijpen de inbreker of we bellen de politie). Deze was tenslotte nuttig. Echter is deze minder nuttig wanneer blijkt dat er geen inbrekers zijn.
.embed-container { position: relative; padding-bottom: 56.25%; height: 0; overflow: hidden; max-width: 100%; } .embed-container iframe, .embed-container object, .embed-container embed { position: absolute; top: 0; left: 0; width: 100%; height: 100%; }
Voor iedereen die pijnklachten ervaart die al langer dan 3 maanden bestaan; bekijk deze video. Het geeft veel inzicht in hoe pijn werkt. Dit inzicht zal tevens een groot aandeel hebben in het bestrijden van de pijn, zeker als de oorzaak van de pijn vooralsnog onduidelijk blijkt te zijn.
Wanneer pijn langer dan 8 weken aanwezig is en geen waarschuwingsfunctie meer heeft, kunnen we het beïnvloeden via het eerdergenoemde filter en alarmsysteem. De volgende factoren hebben een positieve invloed op de pijn dempende functie van het filter en de gevoeligheid van het alarmsysteem:
Wellicht een schot voor open doel, maar het loont absoluut om te kijken welke factoren bij u een rol kunnen spelen. Uiteraard is niet alles beïnvloedbaar, maar alle beetje helpen! De meeste chronische pijn patiënten herkennen het gegeven wel dat wanneer ze slechter in hun vel zitten, of meer stress ervaren, ‘hun zwakke plek’ ook weer meer voelen. Dat heeft alles te maken met het filter die te weinig filtert en het alarmsysteem welke weer scherper afgesteld is.
Ook de vraag; “Hoe kan het nu dat ik veel meer pijn heb dan vorige week, ik heb toch echt niks anders gedaan dan anders?” kan beantwoord worden met het beter/ slechter functioneren van het filter.
Allereerst is het van belang dat er met grote zekerheid gezegd kan worden dat uw pijn geen waarschuwingsfunctie meer heeft en er geen dreigementen meer zijn. Dit kunt u natuurlijk met uw huisarts bespreken, maar ook de fysiotherapeut kan hierin veel betekenen. Deze heeft ook meer tijd om uw verhaal te horen en kan u eventueel helpen om een gedegen vraag bij uw huisarts neer te leggen.
Naast het helpen begrijpen van het werkingsmechanisme achter pijn zijn er nog meer factoren waar uw fysiotherapeut u heel goed bij kunt helpen. Samen met u kan er een plan gemaakt worden waarin het bewegen, het ontspannen, de voeding, de hoeveelheid slaap en het omgaan met stress/ angsten opgenomen worden. Uw fysiotherapeut kan in ons centrum snel en makkelijk schakelen met de leefstijl coach, de eco-coach en de mindfulness trainer.
Wenst u meer informatie over dit onderwerp of heeft uw vragen over uw eigen situatie, schroom niet om contact op te nemen!
Met tips, exclusieve acties, start nieuwe trainingen, updates over team Fitplan, interessante blogs en achtergrondinformatie over klachten en onze behandelingen. Je kunt je op elk moment weer uitschrijven. Klik hier voor het archief.